Jarenlang ben ik koortsvrij geweest. Tot ik vorige week een aantal symptomen op voelde komen. Ik liep ’s ochtends in het bos met de hond en het leek wel alsof ik spierpijn had. Daarnaast had ik het onaangenaam koud, maar had ik wel een enorm warm voorhoofd en leek het alsof mijn ogen brandden. Tegelijkertijd waren mijn voeten niet warm te krijgen en de koude rillingen liepen over mijn rug.
Ik zou ‘s middags naar mijn werk gaan, dus voor de zekerheid heb ik de thermometer er maar bij gepakt. En ja hoor: 38,1°C. Hoe raar het ook klinkt: helemaal blij met de koorts belde ik mijn cliënten voor die dag af. Dat was maar goed ook, want tegen de avond zat ik op 39,8°C.
Koorts vanuit een westers perspectief
Bij een temperatuur hoger dan 38°C, spreek je westers gezien van koorts.
Hippocrates, de grondlegger van de westerse geneeskunde, zei het ruim tweeduizend jaar geleden al.
Geef me koorts en ik kan elke ziekte genezen.
Koorts is vanuit deze optiek een natuurlijk verdedigingsmechanisme bij een bacteriële of virale infectie. Wordt een binnengedrongen bacterie of virus opgemerkt door het afweersysteem, dan produceren aangewezen afweercellen bepaalde eiwitten. Die eiwitten zetten de hersenen aan tot een de productie van een specifieke stof en die activeert weer de thermostaat in de hypothalamus, het regelcentrum in het brein.
Voordelen van koorts
De verhoging van de lichaamstemperatuur heeft een aantal voordelen.
Een aantal bacteriën en virussen kan bij een hogere temperatuur minder goed overleven en gaat dus eerder dood. Ook functioneert het verdedigingsmechanisme beter bij een hogere temperatuur. Door de verhoogde temperatuur versnelt het hartritme en daarmee de bloedsomloop, waardoor de cellen van ons immuunsysteem sneller aangevoerd worden. Hierdoor neemt het metabolisme toe, wat voor het optreden van een sneller herstel van aangetaste cellen en/of weefsels zorgt.
Kortom, koorts is een goede reactie van ons afweersysteem om snel ziekteverwekkers eruit te werken.
Koorts vanuit de Chinese Geneeskunde
In het Oude China bestonden vroeger geen thermometers. Koorts is daarom de objectieve vaststelling dat iemand warm aanvoelt. Zoals in mijn geval, mijn brandende voorhoofd en de warme rug van mijn hand, in tegenstelling tot mijn koude handpalmen.
Vanuit de Chinese Geneeskunde is er een tweede symptoom dat van belang is bij de vaststelling dat er sprake is van een externe pathogeen zoals bij griep. Dat is de aversie voor kou. In het geval als je weet dat je koorts hebt of dat je lichaam warm aanvoelt, maar dat je desondanks onder 3 dikke wollen dekens wilt wegkruipen omdat je maar niet het gevoel krijgt dat je het warm hebt. Dat gevoel herken je misschien wel.
Wat er vanuit de Chinese Geneeskunde gezien gebeurt is het volgende.
Als er een externe pathogeen het lichaam binnendringt (bijvoorbeeld wind-hitte, of wind-kou) dan gaat de Zheng Qi -de gezonde Qi- de strijd aan met de Xie Qi oftewel de ziekteverwekker. Er zijn drie mogelijkheden.
- Er is een sterke pathogene factor en een sterke afweer.
Dit leidt tot hoge koorts. - Er is een sterke ziekteverwekker met een zwakke afweer, of andersom.
Dit leidt tot een middelhoge koorts. - Er is een zwakke pathogene factor met een zwak afweersysteem.
Dit zorgt voor een lichte temperatuurstijging of helemaal geen koorts.
Vermijden van paracetamol bij koorts
Gezien het bovenstaande is het hebben van een hogere temperatuur dus heilzaam, omdat dit indiceert dat het afweersysteem optimaal is uitgerust de ziekteverwekkers zelfstandig eruit te werken.
Het innemen van koortswerende middelen zoals paracetamol raad ik niet aan. De helende en signalerende werking van het afweersysteem wordt (tijdelijk) onderdrukt. Het afbraakproces van de toxines (dat het best rond de 39,5°C werkt) wordt onderbroken. Door het innemen van bijvoorbeeld paracetamol geef je het afweersysteem eigenlijk de boodschap dat het niet goed werkt. Daarom gebeurt het ook vaak dat de koorts omhoog schiet als de paracetamol is uitgewerkt.
Geef je afweersysteem de mogelijkheid om zelf de koorts de baas te worden en laat die paracetamol liggen in de medicijnkast.
Wat te doen bij koorts?
-
Het allerbeste is rust nemen en uitzieken.
Koorts komt nooit uit. We hebben het allemaal veel te druk om koorts te hebben. We moeten naar ons werk, aan de studie of zelfs op vakantie. Koorts is een natuurlijke manier om de ziekteverwekker de baas te worden. Aangezien een ziekteproces veel energie kost, is het aan te raden ook de 1e dag nadat de koorts gezakt is nog rust te nemen.
-
Ondersteun het lichaam in de fase waarin het zit.
Als eerste wil het lichaam de temperatuur zo hoog mogelijk maken. Dek jezelf warm toe en zorg ervoor dat je niet op de tocht ligt. Laat de temperatuurstijging zijn werk doen.
Zodra je merkt dat de aversie voor kou weg is en je het warm hebt, dek je jezelf minder warm toe en laat je de hitte je lijf verlaten. -
Blijf voldoende drinken.
Door de hoge temperatuur ligt uitdroging snel op de loer. Het drinken van wat water is meestal al voldoende om de temperatuur niet te hoog te laten worden. ‘Zolang je voldoende drinkt, moet je je geen zorgen maken’.
-
Koel het lichaam bij temperaturen boven de 39,5°C als daar behoefte aan is.
Dit kan je doen door het aanbrengen van een vochtige lauwe kuitwikkel. Heb je koele kuiten en/of koude rillingen, dan is het lichaam nog bezig de temperatuur te laten stijgen en moet er van (externe) koeling met natte wikkels worden afgezien.
-
Eet naar behoefte.
Het lichaam is druk bezig met het vechten tegen de pathogeen dus is het aan te raden licht verteerbaar eten met weinig vet en eiwit te nuttigen. Dat zorgt ervoor dat de spijsvertering makkelijker zal gaan en het lichaam voldoende energie voor de afweer over heeft. Bijkomend effect is vaak dat je na een koortsaanval een paar kilo lichter bent.
-
Slaap zo veel als je kan.
Tijdens de slaap laadt je lichaam zich weer op. Het lichaam herstelt zich tijdens de slaap door een natuurlijk groeihormoon dat vrijkomt in rust. Doordat het lichaam rust, kan alle energie en zuurstof naar de spieren en organen gevoerd worden.
-
Neem extra vitamine C, liefst uit groente en fruit.
De extra inname van vitamine C helpt vooral als je in je vaste eetpatroon onvoldoende vitamine C binnen krijgt. Door het verhogen van je inname krijgt je afweersysteem een ‘boost’. Het best is om natuurlijke vitamine C in te nemen. In groente en fruit zitten combinaties van vitamines en andere essentiële stoffen die het immuunsysteem nodig heeft.
Wanneer ingrijpen bij koorts
Het is aan te raden het lichaam zo veel als mogelijk de kans te geven de koorts zelf te baas te worden. In de volgende gevallen is het echter wel raadzaam contact met een arts te zoeken.
- De hoge koorts houdt langer aan dan 3 dagen.
- De temperatuur stijgt boven de 41°C.
- Je intuïtie zegt je dat er iets niet klopt. Intuïtie is belangrijk. Luister daar naar.
- Als je last hebt van nekkramp & overgevoeligheid voor licht en/of geluid. Als er je daarnaast moet braken, en je suf en apathisch bent, moeilijk wakker te krijgen bent of je wartaal uitslaat, kan er sprake zijn van meningitis.
- Je krijgt opnieuw koorts, nadat je een paar dagen geen koorts hebt gehad.
- Als je suikerziekte, een hart-, long of nierziekte hebt.
- Je bent afgelopen 4 weken in de tropen geweest.
Weer beter
Uiteindelijk ben ik 4 dagen ziek geweest. Ik had het initieel ijskoud, terwijl ik een temperatuur van 39,8°C had. Na 1,5 dag zakte mijn temperatuur onder de 39°C en kreeg ik het warmer. Gelukkig was mijn familie zo lief om versgeperst sinaasappelsap voor me te maken. Pas nadat ik een hele nacht heb liggen zweten, zakte mijn temperatuur onder de 38°C en voelde ik me weer langzaam aan beter worden.
Uiteindelijk ben ik blij dat ik koorts heb gehad, ook al kwam het qua werk niet uit. Het hebben van de hoge temperatuur was voor mij het signaal dat mijn afweersysteem het weer helemaal deed en heeft voor een opschoning gezorgd in mijn systeem. Ik heb nog een dag rustig aan gedaan nadat de temperatuur gezakt was. Onder andere ben ik vroeg naar bed gegaan. Verder heb ik zo veel mogelijk energie gespaard als mogelijk was. Daarna voelde ik me helemaal gezond. Nu kan ik er weer helemaal tegenaan.